چند نمای زیبا از میمند کهن(ایرنا)

---

---

---

---

---

---

---

 

گشت و گذاري در روستاي صخره‌اي ميمند (‪(۱‬

آب و هواي ميمند معتدل كوهستاني با زمستانهاي سرد و تابستانهاي معتدل است. به همين علت طبيعت اطراف آن پوشيده از بوته‌هاي گوناگون مي‌باشد كه مهمترين آنها بنه يا پسته وحشي و بادام كوهي است كه چهره طبيعت را بسيار زيبا نشان مي‌دهد. در ميمند بوته‌هاي خود روي زيادي از جمله جاز، اسكنبيل، خارشتر، مخلسه، اسفند، ريواس، كنگر، نخود وحشي و قيچ مي‌رويد. درخت و درختچه‌هاي فراوان و گوناگوني از جمله بادام كوهي، پسته وحشي، زرشك، سنجد، انار، انگور، توت سفيد و سياه، زالزالك، انجير، آلو سياه، زردآلو، هلو، سيب، گلابي، به، نارون چتري، گردو، بيدمشك، سپيدار، صنوبر، عناب، كهكم و گز نيز در ميمند وجود دارد. مردم ميمند مصرف‌كننده گياهان دارويي هستند و سعي مي‌كنند كمتر نزد پزشك بروند. از جمله گياهان دارويي ميمند مي‌توان به آويشن سياه، كاكويي، مريم گلي، بومادران، آلاله، زيره، ترنجبين، اسطوخودوس، مخلسه، اكليل‌الملك، زوفا، ختمي، انقوزه، بارهنگ، خارخسك، رازيانه، پرسياوشان، پونه، شيرين بيان، خاكشير و شاتره اشاره كرد. در كتاب "ميمند شاهكار جاودان" نيز آمده: از مهمترين گونه‌هاي پستانداران موجود در منطقه ميمند مي‌توان پلنگ، كل و بز، قوچ و ميش، آهو، گراز، روباه، خرگوش، تشي، گرگ، شغال ، موش و خفاش را نام برد. پرندگان اين منطقه نيز عبارتند از دليجه، تيهو، كبك، هوبره، كبوترچاهي، جغد كوچك، زنبورخوار، هدهد، داركوب، چكاوك، كاكلي،گنجشك، چلچله و كلاغ. كبري ابراهيمي در اين كتاب مي‌نويسد: در گذشته حوزه ميمند داراي ‪ ۷۲‬رشته قنات بوده ولي امروزه داراي دو رشته قنات به نامهاي كلو مراديها و كلو ميمند است . علاوه بر اين دو قنات، دو چشمه آب شيرين نيز در منطقه وجود دارد. در حوزه ميمند رودخانه دايمي وجود ندارد و رودخانه‌هاي مورنگ، لاخيس و لاخورين رودخانه‌هاي فصلي اين منطقه هستند. وي در اين كتاب نوشته: در ميمند علاوه بر خانه‌هاي صخره‌اي، حمام، مدرسه، مسجد، حسينيه، آتشكده و آسياب آبي نيز وجود داشته است. حمام ميمند فضايي بسيار جالب و ديدني است زيرا بر اساس اصول فني و مهندسي ساخته شده است. اين حمام سالها است كه به كار خود ادامه مي‌دهد. مدرسه قديمي ميمند نيز مانند ديگر كيچه‌ها است كه مدتها متروكه بوده اما امروزه به همت ميراث فرهنگي مرمت و احيا شده است. طول مدرسه قديمي حدود ‪ ۱۸‬متر، عرض آن ‪ ۱/۵‬تا شش متر و ارتفاع آن به ‪۳/۵‬ متر مي‌رسد. مسجد ميمند هم كه در وسط روستا قرار دارد به شكل كيچه است. فضاي مسجد با سه ستون از كمر(كوه) تراشيده درست شده كه به وسيله پرده‌اي بخش زنانه و مردانه آن مجزا مي‌شود. محراب و سكوي آن و همچنين جاكفشي‌هايي در ديوارها در دو سوي كمر تراشيده شده است. مسجد ميمند حدود ‪ ۱۲۰‬مترمربع مساحت دارد. حسينيه ميمند نيز با سه در ورودي و سر صفه‌هاي آجري در ميدان وسيعي قرار گرفته است. اين حسينيه از به هم پيوستن چند كيچه درست شده به اين ترتيب كه بخشي از ديوارهاي مشترك بين اتاقها را حذف كرده‌اند و فضايي بزرگ به وجود آورده‌اند، البته براي حفظ سقف نيز ستونهايي نگه داشته‌اند. منبري تراشيده از كمر كنار يكي از ستونها وجود داشته كه به دليل كمبود جا آن را از بين برده‌اند و امروزه منبر حسينيه از جنس چوب است. كيچه "دوبندي" يكي از كيچه‌هاي ديدني ميمند است كه برخي كارشناسان باستانشناسي به علت وجود آتشدانهاي بزرگ آن را آتشكده ناميده‌اند. عده‌اي هم معتقدند در ابتدا اينجا محل عبادت مهرپرستان بوده و بعد از منسوخ شدن آيين مهرپرستي و رواج دين زرتشت از آن به عنوان آتشكده استفاده مي‌شده است. بنا بر آمار رسمي جمعيت ميمند در سال ‪ ۱۳۵۵‬حدود ‪ ۴۰۳‬نفر و در سال ‪۱۳۶۵‬ ‪ ۱۰۴‬نفر بوده است. بنا بر آمار غيررسمي جمعيت ميمند در سال ‪ ۱۳۷۴‬به ‪ ۱۳۷‬نفر رسيده است.

گشت و گذاري در روستاي صخره‌اي ميمند

روستاي صخره‌اي ميمند در ‪ ۳۶‬كيلومتري شهربابك در استان كرمان يكي از باستاني‌ترين و باشكوهترين سكونتگاه هاي بشري در ايران و جهان است. مدير مركز كرمان شناسي در اين زمينه به خبرگزاري جمهوري سلامي گفت: قدمت اين روستا را از روزگاري مي‌دانند كه "مهرپرستي" آيين ايرانيان بوده و كوه مظهر استقامت، زوال ناپذيري و پايداري، بهترين مكان براي سكني محسوب مي‌شد. مجيد جاويد افزود: عده‌اي بر اين باورند كه مهرپرستان از غارهايي كه با دست خود در دل كوه مي‌كندند فقط براي عبادت و دفن مردگان استفاده مي‌كردند اما بعدها در پي اضطرار ناشي از تغييرات آب و هوا و يا عوامل محيطي اين غارها مسكن آنان شد. وي ادامه داد: بر اساس مستندسازي سنگ نگاره‌هاي موجود در جوار اين روستا كه بيشتر منقوش به نقش شكار است، يك گروه فرانسوي ‪ ۳۵‬سال پيش قدمت ميمند را ‪ ۱۲‬هزار سال تخمين زده‌اند. مدير مركز كرمان شناسي افزود: ميمند به دليل موقعيت خاص مكاني و استحكام دفاعي، در طول تاريخ كمتر دستخوش تحولات و تغييرات كالبدي و اجتماعي شده و بيشترين دگرگونيهاي آن به چند دهه اخير بر مي‌گردد. وي گفت: نكته بارز در معماري ميمند در مقايسه با اغلب نقاط ديگر، در آن است كه در اين جا ساخت مسكن از روي هم گذاردن سنگ و آجر و استفاده از ملات در فضاي آزاد صورت نگرفته است. او بيان كرد: در اين جا با برداشتن توده‌اي، اتاق و با كندن ديوار، حفره و طاقچه‌اي بوجود آمده كه محل گذاشتن اشيا و لوازم بوده و در نهايت، كل يك خانه كه ممكن است شامل يك يا چند اتاق و اصطبل باشد را "كيچه" ناميده‌اند. وي مي‌افزايد: كيچه‌ها نيز داراي يك ساختار مشترك از نظر اندازه و تعداد اتاقها نيستند و علاوه بر آن از نظر مهندسي هم منظم نيستند. او گفت: در بين ‪ ۴۰۰‬كيچه كوچك و بزرگي كه در ميمند وجود دارد، بزرگترين آنها از ‪ ۹۰‬مترمربع تجاوز نمي‌كند. كيچه‌ها در پنج طبقه و به شكل پلكاني و يك در ميان روي هم قرار دارند به نحوي كه هيچ كدام از آنها با يكديگر برخورد ندارند. جاويد افزود: نكته قابل توجه ديگر آن كه در روستاي صخره‌اي ميمند بر خلاف همه سكونتگاههاي شناخته شده شهري و روستايي، كوچه يا معبري وجود ندارد. كوچه در فرهنگ ميمند صرفا به مسيرهاي افقي كه در دل شيب تپه‌ها به عمق رفته و در انتها به منازل غار مانند مسكوني مي‌رسد اطلاق مي‌شود. مدير مركز كرمان شناسي گفت: گويش اين ناحيه نيز در منطقه منحصربفرد است و چندان تشابهي با ساير گويشهاي رايج ندارد لذا به اعتقاد محققين اين گويش در طول تاريخ تغييرات كمي داشته است. وي افزود: از اين رو مي‌توان گفت "ميمند" يكي از بهترين مراجع تحقيق در خصوص فرهنگ ايرانيان قديم مي‌باشد. او در خصوص حمام ميمند هم مي‌گويد اين حمام كه مانند خانه‌ها در دل سنگ كنده شده، به عنوان يكي از عجايب روستا مشابه حمامهاي سنتي داراي خزينه بوده است. وي افزود: از نكات جالب توجه در اين حمام وجود سوراخي در بالاي صحن و رختكن مي‌باشد كه سنگي مرمر بر روي آن گذاشته‌اند. اين سنگ بطرز عجيبي نور را در حمام منعكس مي‌كند و در واقع منبع نور حمام مي‌باشد. او گفت: مردماني در گذشته دور با داشتن روحي لطيف و سرشار از عواطف با ناخن، تيشه، رگ و ريشه سنگها را تراش داده و خالق مكاني شگفت‌انگيز شده‌اند كه اينك ميمند نام دارد. وي افزود: ميمند جايي است كه تاريخ در آن ورق نخورده، از اين رو است كه اين روستا در سال ‪ ۱۳۸۴‬عنوان هفتمين منظر فرهنگي، طبيعي و تاريخي جهان را به دست آورد و "جايزه ملينا مركوري" را از آن خود كرد. جايزه ملينا مركوري از سوي دولت يونان و با همكاري مجامع فرهنگي بين‌المللي مانند يونسكو و ايكوموس به آثاري اهدا مي‌شود كه داراي شرايط و ضوابط فرهنگي، طبيعي و تاريخي منحصربفرد هستند. نويسنده كتاب "ميمند شاهكار جاودان" نيز مي‌نويسد: در مورد وجه تسميه ميمند اختلاف نظرهاي زيادي وجود دارد، عده‌اي معتقدند ميمند به معناي گلاب است زيرا گل سرخ در ميمند فراوان بوده است. عده‌اي ديگر نيز ميمند را بركه آب معني مي‌كنند جايي كه چشمه‌هاي آب فراوان دارد. اما دكتر سعيد برومند، دكتر حسن عباسي و عده‌اي ديگر از اساتيد معتقدند كه ميمند از كلمه "ميار" به معني پناه و پناهگاه گرفته شده كه اين عقيده قابل قبولتر و اساسي‌تر از بقيه نظرات است زيرا ميمند در دل كوه كنده شده و راههاي ورودي زيادي ندارد، به همين علت در گذشته كمتر مورد حملات اقوام مختلف بوده است. كبري ابراهيمي در اين كتاب مي‌نويسد: روستاي تاريخي ميمند در ‪۳۶‬ كيلومتري شمال شرقي شهربابك قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دريا ‪ ۲۲۴۰‬متر و وسعت آن ‪ ۴۲۰‬كيلومترمربع است. حجم باران سالانه در اين روستا ‪ ۱۸۵‬ميليمتر است. اين روستا با خطي مستقيم بين شهرهاي يزد، كرمان و شيراز قرار دارد. ميمند از شمال به شهرستان رفسنجان و از جنوب شرقي به شهرستان سيرجان محدود مي‌شود.

ادامه دارد.